"Դիլիջանի Խոսուն Վկաները", կանգար 8 ՀՀ Տավուշի մարզ, քաղ. Դիլիջան այցելում ենք Հովք Վարչական շրջան, "Աղջկա Բերթ"

Աղջկա բերդ ամրոցը գտնվում է Դիլիջան քաղաքից մոտ 25 կմ հյուսիս-արևելք, անտառապատ սարի գագաթին։

Ամրոցի ներսում, ավերված բնակարաններից բացի կան երկու ջրամբարներ և խաչաձև հատակագիծ ունեցող եկեղեցի։ Ամրոցի պատմա-հնագիտական արժեքը շատ մեծ է, որովհետև լավ պահպանվել է նրա ամբողջականությունը։

Ըստ ավանդության մի գեղեցկուհի երիտասարդ իշխանուհի է եղել։ Շատ իշխաններ են ցանկացել ամուսնանալ նրա հետ, սակայնբոլորն էլ մերժվել են։ Իշխանները որոշել են ուժի դիմել, բայց հերոսուհի իշխանուհին հավաքելով իր տիրապետության տակ գտնվող մարդկանց, զորք է կազմել՝ կառուցելով ամրոցը և պատսպարվել այնտեղ։ Առավել զորեղ և համարձակ իշխանները շարունակել են հետամուտ լինել։ Աղջկա համառությունն ու քաջագործությունները ավելի ու ավելի են բոցավառում իշխան Մանթաշի սերը և նա աղջկա բերդի դիմաց կառուցում է Մանթաշ բերդը, որտեղից էլ հաճախակի հարձակումներ էր գործում Աղջկա բերդի վրա։ Դրանք բոլորն էլ անհաջողությամբ են վերջանում, միշտ հաղթում է աղջիկը։

Ավանդությունն ասում է, թե վերջապես մի անգամ աղջիկը զորքը տալիս է իր զորավարին և ուղարկում Մանթաշ բերդի վրա։ Այդ կռվին թեև իշխանուհին չի մասնակցում, բայց հաղթանակ է տանում։ Դրանից հետո Մանթաշը հաշտություն է խնդրում։ Նրանք պայմանավորվում են յուրաքանչյուրը մնա իր ամրոցում, բայց ի նշան բարեկամության, Աղստև գետի ափին կառուցում են բաղնիք, որը հանդիսանում է նրանց ժամադրության վայրը։ Ասում են, որ նրանք երկու ժայռերի գագաթներին նշաններով խոսում էին իրար հետ։ Մինչ օրս էլ պահպանվել են այդ բաղնիքի մնացորդները։

Նյութի  աղբյուրը,  լուսանկարը dilijanstories.word բլոգի